Proje hakkında
100’den fazla ülkede kullanımda olan akıllı ev teknolojileri platformu HomeWhiz, yeni özellik seti ve cihaz karmasına uyumlu arayüzüyle kullanıcılarına ayrıcalıklı bir ev yaşamı deneyimi sunmaya hazırlanıyor. Arçelik kullanıcı deneyimi tasarımı ekibiyle güçlerimizi bir kere daha birleştirdiğimiz ve toplam 21 ay süren proje ile 20'den fazla akıllı cihazı ve sensörü HomeWhiz ekosistemine dahil ettik. Güvenlikten ısınmaya, temizlikten yeme-içmeye ev yaşamını pek çok katmanda zenginleştiren bütünsel bir deneyim vizyonu projemizin ağırlık merkezini oluşturdu.
Arçelik & Beko & Grundig grubuyla pek çok proje ve Red Dot, Awwwards gibi prestijli ödüller sığdırdığımız, hatırı sayılır bir geçmişimiz var. Çok sayıda fiziksel ürünün dijital arayüzlerinin tasarımında sorumluluk alıp endüstriyel tasarım ekiplerine eklemlenmiş bir UX takımı olarak birlikte düşünme ve üretme fırsatı bulduk. Bu tecrübe, HomeWhiz projesinde de aynı vizyonu paylaşmanın ve ortak hedeflerde kolaylıkla buluşmanın anahtarı oldu. Öte yandan, son yıllarda dijital arayüzlerini tasarladığımız onlarca fiziksel cihazın yeni HomeWhiz aracılığıyla mekan bağımsız kontrol edilebilmesini sağlamak, IoT (internet of things) ürünleri ve servisleri için deneyim tasarımı konusundaki kaslarımızı paha biçilemez şekilde güçlendirdi.
Problem
Yeni nesil HomeWhiz’in ihtiyaçlarını anlamak için proje sahibiyle yaptığımız ilk görüşmeyi şu ana hedefle noktaladık: Kullanıcılara yeni özellikler ve cihaz seti ile uçtan uca ayrıcalıklı bir akıllı ev teknolojileri deneyimi sunmak.
Bununla birlikte, projenin iş hedeflerini de 3 kırılımda belirledik:
01 Uzaktan kontrol edilebilen gelişmiş cihazlar ile ürün gamına yeni eklenen IoT cihazlarının satışını artırmak
02 Arçelik'in sunduğu cihazların evlerde kullanımına ilişkin yeni içgörüler kazanmak
03 Satış sonrası hizmet kurgularını dijital çağın olanakları paralelinde geliştirmek
Ancak mevcut uygulamanın bilgi mimarisi ve kullanıcı arabirimi bu hedeflere uygun değildi. Dolayısıyla dünyanın dört bir yanındaki kullanıcılardan, ürünün kompleks ihtiyaçlarına yanıt vermeyi amaçlayan çok sayıda paydaşa ve rakiplere uzanan çok boyutlu bir keşif ve araştırma süreci süreci bizi bekliyordu. O sırada takvimler 2018 yılının Temmuz ayını gösteriyordu.
Yaklaşım
“Akıllı evler ve diğer bağlı (connected) ürünler sadece ev yaşamını hedeflemeyecekler. İş dünyası üzerinde de büyük etkileri olacak. Tıpkı yüzyılın başında interneti cahil mutluluğuyla görmezden gelen herhangi bir şirket gibi, Nesnelerin İnterneti'ni (IoT) önemsemeyen şirketler de geride kalma riski taşıyor.” — Jared Newman, Teknoloji Yazarı @Fast Company
Bugün IoT cihazlarının sayısının bu gezegende yaşayan insan sayısını aştığı bir gerçek. Gezegenimizde şu an için yaklaşık 7.77 milyar insan var ancak; Cisco'nun Mart 2020’de yayınladığı yıllık internet raporundaki tahminlere göre, 2023 yılına kadar küresel olarak IoT cihazları popülasyonunun, o dönemdeki insan nüfusunu en az üçe katlayarak yaklaşık 29.3 milyara ulaşacağı öngörülüyor. Bununla birlikte ev otomasyonu, ev güvenliği, akıllı beyaz eşyalar ve akıllı küçük ev aletleri gibi bağlı (connected) ev cihazlarının ve takip aplikasyonlarının 2023 yılına kadar toplam M2M (machinte-to-machine) bağlantılarının yüzde 48'ini veya neredeyse yarısını temsil edecekleri ve günlük hayatımızın daimi parçası olacakları da öngörüler arasında.
IoT cihazlarına yönelik pazar her geçen gün hızla genişlerken, bu cihazları gündelik hayatında aktif olarak kullanan insanların sayısındaki ciddi artış da dikkat çekici. Bu tablo bize, IoT cihazlarının yüksek çözünürlüklü teknolojiyle entegre olup sorunsuz bir şekilde birbiriyle etkileşime geçtiği ve gerektiğinde uzaktan yönetilebildiği bir gelecek vizyonu sunuyor.
Biz de yeni nesil HomeWhiz’in özellik setini belirlerken stratejik kararlarımızı bu vizyon üzerine inşa ettik. Tasarlayacağımız deneyim mimarisi ve etkileşim dünyası hem Arçelik’in gelecek projeksiyonuna katkı sunmalı, hem de kullanıcıların sadece bugünkü ihtiyaçlarına değil gelecekteki ihtiyaçlarına da cevap verebilecek potansiyele sahip olmalıydı.
Projeye rakip analizi ve kullanıcı araştırmaları ile başladık. HomeWhiz’in işlevselliğine ışık tutmak için akıllı ev kullanıcılarıyla görüşmeler yaptık; ihtiyaçları ve beklentileri tespit ederek akıllı ev personalarını tanımladık ve kullanıcı yolculuklarını haritalandırdık. Araştırma ve analizlerden elde ettiğimiz bulgular ve içgörülerle şekillenen deneyim stratejisi dokümantasyonu ile yeni nesil HomeWhiz’in sunacağı deneyimin temel argümanlarını ve ilkelerini belirledik.
Ardından HomeWhiz’de yaşayacak cihazlar ve sensörler ile alınabilecek aksiyonların ve ekosisteme eklenecek yeni özelliklerin kullanıcı hikayelerinin üretimi ile sürece devam ettik. Yazılım, proje yönetimi ve ürün müdürlüklerinin katıldığı çok sayıdaki birlikte üretim seanslarıyla kullanıcı hikayelerinin uygulanabilirliğini değerlendirdik. Böylece yeni HomeWhiz’in kapsamını hem kullanıcıların potansiyel ihtiyaçlarına hem de Arçelik’in iş hedeflerine ve yazılım altyapısına uyumlu şekilde tanımlama fırsatımız oldu.
Projenin sağlığı açısından en kritik konu, yeni nesil HomeWhiz projesi kapsamında Arçelik ürün gamına eklenecek yeni ürünlerin piyasaya sürüleceği tarihe yetişmesi olduğu için tasarım ve yazılım birimlerinin eşzamanlı çalışmasına imkan veren bir üretim planı ile ilerlemeyi önceliklendirdik. Bilgi mimarisi sürecinde çizdiğimiz kullanıcı akışlarından hareketle ürettiğimiz skeçleri ve arabirim tasarımlarını haftalık periyotla Arçelik’in proje ekibiyle kafa kafaya verip sorguladık. Kısa bir süre içinde kullanıcı testlerine hazırdık. Arabirimin ilk versiyonundaki kritik ekranları ve fonksiyonları, anlaşılabilirlik ve kullanılabilirlik eksenlerinde değerlendirmek için prototip testleri gerçekleştirdik. Testler sonucunda elde ettiğimiz bulgulardan yararlanarak tasarımımızı geliştirdik.
Süreç boyunca tüm proje ekibiyle sık sık bir araya gelerek dirsek temasını hiç kaybetmeden gerçekleştirdiğimiz proje, kullanıcıların ihtiyaçlarıyla ve yolculuklarıyla uyumlu, tüm yeni özelliklerin modern bir arabirimle sunulduğu yeni nesil HomeWhiz’i yarattı. 21 ay boyunca tutarlılıktan ödün vermeden tasarladığımız ve yaklaşık 800 ekranda yaşayan yeni HomeWhiz’in anahtarını UI kit ile proje sahibine teslim ettik.
Sunduğumuz hizmetler
KEŞİF VE İHTİYAÇ ANALİZİ
- Taslak Üretim ve Kaynak Planlaması
- Proje Kapsam Dokümanı
- Gereksinim Analizi
- Rakip Analizi
KULLANICI DENEYİMİ ANALİZİ
- Bağlamsal Görüşmeler
- Kullanıcı Karakteri Tanımlama
- Kullanıcı Yolculuğu Tasarımı
- Prototip Testleri
İÇERİK STRATEJİSİ VE
BİLGİ MİMARİSİ
- Kullanıcı Hikayesi Yaratımı
- Kullanıcı Akışları Yaratımı
- İçerik Haritası Yaratımı
- Mikro İçerik Haritası Yaratımı
KULLANICI DENEYİMİ STRATEJİSİ VE
TASARIMI
- Deneyim Stratejisi Yaratımı
- Lo-Fidelity Wireframe Tasarımı
- Etkileşim Senaryosu Yaratımı
- Kullanıcı Arayüzü Tasarımı
Akıllı ev teknolojileri çağında ev
ve aile dinamikleri
Arçelik, Türkiye için geçmişten beri üstlenmekte olduğu teknoloji elçisi rolünü, akıllı ev teknolojilerini erişilebilir kılarak bugün de sürdürüyor. Yeni nesil HomeWhiz projesine başlarken mevcut ev otomasyon çözümlerinin barındırdığı sensör ve motor ekosistemi ile HomeWhiz’in halihazırda sunduğu beyaz eşya yönetimi işlevselliğini birleştirerek tipik bir “akıllı ev”çözümünün ötesine geçmeyi hayal ettik. Hane halkının ev deneyimini odağa alarak kurguladığımız kolaboratif kontrol ve otomasyon çözümleri ile HomeWhiz’i evin “işletim sistemi” olarak konumlandırdık.
Akıllı ev teknolojilerinin henüz olgunluğa ulaşmamış olması nedeniyle mevcut çözümlerin gerçek hayatta kullanımına dair yeterli bilgi ve içgörü mevcut değil. Kontrollü ortamlarda yapılan araştırma ve testler, insan hayatının en mahrem etkileşimlerinin gerçekleştiği ev ortamı için geçerli sonuçlar üretmek için yetersiz kalıyor. Bu durum, akıllı ev sakinlerinin kendi alışkanlıklarını evin beklentilerine uydurması gerekliliğini doğuruyor. Yeni nesil HomeWhiz’in kullanıcı araştırmalarına bu kabulle başladık ve akıllı ev eşyası kullanıcılarını evlerinde ziyaret ettik. Alışkanlıklarına, ihtiyaçlarına ve problemlerine dair sorular sorduk ve mevcut akıllı cihazlarını nasıl kullandıklarını gözlemledik. Bu çalışma bizi, yeni HomeWhiz’i ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde inşa edeceğimiz personalara ve bu personaların akıllı ev çözümlerini kullanırken öne çıkan acı noktalarını tespit ettiğimiz kullanıcı yolculuklarına ulaştırdı.
Evin mimari yapısından hane halkının demografik yapısına, bireylerin bu yapı içinde üstlendiği rollerden rutinlerin gerçekleştiği zamanlara kadar birçok faktör, kültürler arasında büyük farklılık gösterebiliyor. Ev paylaşımı, yaşlı bireylerin ya da çocukların bakımı gibi birçok farklı makro senaryonun kültürel farklılıklardan ileri gelen mikro varyasyonları, akıllı ev ürünlerinde özelleştirilmiş çözümler tasarlanmasını gerektiriyor.
Karmaşık cihaz ekosistemi, mahremiyet ve güvenlik
Bugün artık otomasyon donanımlarının ve işlemcilerin ucuzlaması ile endüstriyel otomasyon teknolojileri evlere uyarlanıyor. Bilim-kurgu yapımlarından aşina olunan senaryoların evde uygulanabilmesi fikri kullanıcılarda heyecan uyandırsa da ev otomasyonu bağlamında sunulan çözümlerin birçoğu için geçerli olan karmaşık arabirimler, geleneksel evlerde yaşanmayan yeni problemleri beraberinde getiriyor. Halbuki iyi çalışan ve anlaşılabilirliği yüksek otomasyon çözümlerinin rutin aksiyonları devralarak ev hayatına konfor katması, basit ve küçük işlere harcanan vakti hane halkına geri kazandırması mümkün.
Diğer yandan, sürekli açık mikrofonlar ve kameralar başta olmak üzere mahremiyet anlamında hayli hassas veriler toplayabilen akıllı ev çözümleri, bu konuda hassasiyeti olan kullanıcılar için endişe kaynağı olabiliyor. Kapı kilidi, hareket sensörü gibi kritik cihazların arıza ya da güç kaybı nedeniyle beklendiği gibi çalışmaması bir güvenlik riski olarak algılanırken, yeterince güvenli olmayan ağ arabirimleri ve protokoller ile çalışan cihazlar da dışarıdan erişim ya da müdahale endişesini gündeme getiriyor.
Bu dikkat çekici bulgulardan hareketle ürettiğimiz kullanıcı akışları üzerinde sistemin hem mahremiyet ve güvenlik konusunda endişe yaratabilecek noktalarını hem de otomasyon senaryolarına uygun kavşaklarını tespit ettik. Yeni HomeWhiz için Arçelik yazılım takımıyla haftalık periyotlarda gerçekleştirdiğimiz ortak çalışmalarda kontrol arabirimlerinin erişilebilirliğine ilişkin yetkilendirme ve protokolleri önceliklendirerek, dışarıdan yapılan bir müdahale ya da yaşanabilecek beklenmedik hatalar nedeniyle kullanıcının kontrolü kaybetme olasılığını ortadan kaldıran altyapı çözümlerine odaklandık. Ardından ürettiğimiz içerik haritalarında, özellikle bu hassasiyeti yüksek senaryolar için basit ve anlaşılır bir mimari gözeterek içerikleri tasarladık. Tüm bu çalışmalar ışığında aldığımız tasarım kararları bizi, kullanılabilirlik prensiplerine uygun, yalın ve kolay anlaşılır bir arabirim çözümüne ulaştırdı.
Cihaz yönetiminin ötesinde yaşama değer katan servisler
Arabirimin ilk versiyonunu tasarladıktan sonra personalarımıza uygun kullanıcılarla prototip testleri gerçekleştirdik. Benzerleri ile karşılaştırıldığında yeni HomeWhiz’in fonksiyonalite açısından daha zengin, tasarım açısından daha yenilikçi olduğu görüşü teste katılan kullanıcıların ortak geri bildirimi oldu. Ekosisteme yeni eklenen cihazlar ve sensörlerin haricinde, önceki versiyonundan farklı olarak hane yönetimi, kullanıcı yetkilendirme, cihaz grupları oluşturma, kural otomasyonu, yemek tarifleri, alışveriş listeleri ve dünyanın önde gelen içerik ve alışveriş uygulamalarıyla entegrasyonlar gibi, ev hayatında küçük işlere harcanan vakti kullanıcılarına bırakarak yaşama değer katan servisleriyle yeni nesil HomeWhiz artık geleceğe hazır.
Her zaman yeni cihazlar, özellikler ve kullanıcı ihtiyaçları ile uyumlu olma prensibiyle yola çıkan yeni nesil HomeWhiz, geleceğin dijital ürün geliştirme pratiklerine uygun bir anlayışla tasarlandı.
“Gerçek şu ki evler zamanla değişiyor — ve teknoloji her şeyi tek seferde yapmaya çalışmak yerine, bu değişime adapte olmak zorunda.” — Tony Fadell, Kurucu & CEO @Nest Labs
Özgür Mutlu Öz
Arçelik Kullanıcı Deneyimi ve Arayüz Tasarımı Yöneticisi
HomeWhiz, ürünlerimizi dijitalleştiren ve kullanıcılarımıza yepyeni bir boyutta yeni deneyimler sunan bir mobil uygulama. Projenin başında hayallerimizi kurduk...
Dijitalleşen bir ev nasıl olmalı noktasından başladık ve uygulamadaki her detayı tanımlamaya çalıştık. Bu serüvenimizde SHERPA, bizim vizyonumuzu genişleten önerileriyle ürünün tüm teknik detaylarına hakim oldu. SHERPA’daki farklı disiplinlerden, uzmanlığı oldukça geniş bir ekiple çalıştık. Oldukça uzun soluklu devam eden bu projemiz de SHERPA’nın uzmanlığı, katkıları ve kaliteli iş çıktıları ile yine güzel başarılara imza atacaktır.